Inhoud 2011-2013

112e Jaargang (2011) (maart)

Bijdragen
Alfons K.L. Thijs, Vera effigies? Vindingrijke omgang met drukvormen:
productiekosten reducerende beeldmanipulatie bij bedevaartprenten
Karen François en Rik Pinxten, Etnowiskunde: ontstaan en betekenis
van een concept
Hans Piena, Liefde uit Duitsland, Thüringer spanen dozen in de collectie
van het Nederlands Openluchtmuseum
Goed om te weten
Gilbert Huybens, Het verhaal van een verdwenen 17e-eeuws liedhandschrift
met emblemata
Walter Giraldo, Denkend aan Rudolf Kriss (1903-1973)

Boekbesprekingen
Ineke Strouken, Dit zijn wij. De 100 belangrijkste tradities in Nederland
(Marcel Van den Berg)
Jo Tollebeek (red.), Mayombe. Rituele beelden uit Congo (Dirk Callewaert)
Carl van de Velde (ed.), Classical Mythology in the Netherlands in the Age of Renaissance
and Baroque (A.J.E. Harmsen)

Summaries

112e Jaargang (2011) (juni)

Bijdragen
Hans Geybels, Sint-Damiaan in de religieuze volkscultuur: held of heilige?
Ellen Decraene, ghelyck eene man met eerera toestaet’.
De constructie van de “goede” en “falende” echtgenoot
Dirk Callewaert, De subjectieve en collectieve tijdservaring
vanuit een volkskundig perspectief

Goed om te weten
Gilbert Huybens, Het verzamelhandschrift van Bertelmeus Boecx
Stefaan Top, Vollskunde aan de K.U.Leuven. Academiejaar 2009-2010
Stefaan Top, Vollskunde aan de K.U.Leuven. Academiejaar 2010-2011

Boekbesprekingen
Johan Geuvens en Régis Benoit, De wonderlijke wereld van pluche & pellicule.
De geschiedenis van de Oostendse cinema’s (Roel Vande Winkel)
Paul Reekmans, ‘De musicale [sic] reflexen van een 19′-eeuwse bourgeois-gentilhomme’
Gilbert Huybens en Geert Robberechts, Frascati. Een kroniek van het muziekleven
te Leuven in de 19″ eeuw (Gilbert Huybens)
Manuel Trummer, Pizza, Dëner, McKropolis. Entwicklungen,
Erscheinungsformen und Wertewandel internationaler Gastronomie am Beispiel
der Stadt Regenburg (Paul Catteeuw)
Christian Van Kerckhove en Eva Vens (eds.), Overgangsrituelen (Katrijn D’hamers)
Edgard Vandervoort (vertaler), Het Narrenschip (Theo Fransen)
Jan Carstensen e.a. (Hg.), Living History im Museum (Leen Beyers)
Johan de Bruijn e.a., Nederlanders vieren feest (Marcel Van den Berg)
Marnix Peeters en Rudi Van Beek, God in Vlaanderen (Walter Giraldo)

Summaries

112e Jaargang 3/2011 (september)

Bijdragen
Johan Taels, Over humor, levenskunst en tragiek
Kurt Feyaerts, Humor en creativiteit taalkundig bekeken

Dossier MAS
Hilde Schoefs, Discussiedossier: het Museum aan de Stroom (MAS) – Bijsluiter
Paul Catteeuw, De gekooide Sinjoor
Leen Beyers, Het MAS: een forum dat de stad en de wereld verbindt
Marc Jacobs, Voordelen van twijfel
Paul van de Laar, Het MAS: prestige aan de Schelde

Goed om te weten
Gilbert Huybens, Het Scheidius-Meermann-Phillips liedhandschrift

Boekbesprekingen
Christian Pacco, Sur la terre comme au ciel. La statuaire de dévotion en plátre en
namurois 1850-1950 (Hans Geybels)
Tracey R. Sands, The Company She Keeps. The Medieval Swedish Cult of
Saint Katherine of Alexandria and Its Transformations (Dirk Callewaert)
Elisabeth Tietmeyer e.a. (Hg.), Die Sprache der Dinge – Kulturwissenschafiliche
Perspektiven auf die materielle Kultur (Ad de Jong)
Wim Weren, Dood en dan? Stemmen uit de Bijbel echo’s in onze cultuur
(Katrien Van Effelterre)
Ulrich Marzolph (Hg.), Strategien des populären Erzählens (Marcel Van den Berg)
Romy Brggemann, Die Angst vor dem Bösen. Codierungen des malum in der
spätmittelalterlichen undfrühneuzeitlichen Narren-, Teufels-, und Teufelsbündnerliteratur
(Theo Fransen)
Johann Grabmayer (Hg.), Das Königreich der Narren. Fasching im Mittelalter
(Theo Fransen)
Enzyklopädie des Märchens, Band 12, Heft 2 (Stefaan Top)
Enzyklopädie des Märchens. Band 12, Heft 3 (Stefaan Top)

Summaries

112e Jaargang 4/2011 (december)

Bijdragen
Wim Bosmans, Pol Heyns’ veldopnamen van Vlaamse volksmuziek uit 1935-1938
in de universiteitsbibliotheek van Regensburg
Martine de Bruin, Twee liedverzamelaars: Pol Heyns en Ate Doornbosch
Louis Peter Grijp, De Vlaamse dimensie van de Nederlandse Liederenbank
Rob Belemans, Plat gezongen. Over muziek en streektaal in Vlaanderen en
Nederland 349 Geert Buelens, “God verhoor ons, dat zijn wij”
De functies van het Nederlandse Eerste Wereldoorloglied
Dirk Callewaert, West-Vlaamse volkszangers met populistische trekjes?
Alfons K.L. Thijs, Het liedeken vande joffrouw van Brugge en haar catteken:
lachen om de sentimentalisering van de omgang met een eigenwillig huisdier

Essay
Gust De Meyer, Rock is dood

Goed om te weten
Gilbert Huybens, Een onbekend speelmansboekje

Call for papers
Boekbesprekingen
Roger Hessel, Marktliederen over de ‘Grooten Oorlog’ (Paul Catteeuw)
Luc Rombouts, Zingend brons. 500 jaar beiaardmuziek in de Lage Landen en
de Nieuwe Wereld (Gilbert Huybens)
Jan Delcour, Zingende zeilen. 99 molenliederen (Stefaan Top)
Bas Bogaerts en Eva Schampaert, Ninnah Oh. Slaapliedjes rond de Middellandse Zee
(Stefaan Top)
Axl Peleman, Bijna vergeten Antwerpse volksliedjes (Stefaan Top)
Ozewieze watte – bekende kinderliedjes (Stefaan Top)
Eveline Doelman, Gelukkig Nieuwjaar (Stefaan Top)
Andrea Graf, Sinterklaas und Zwarte Piet in Blomberg/Lippe (John Helsloot)
Summaries

113de JAARGANG (2012) Nr. 1 (mei)

Inhoud
Redactie, De nieuwe Volkskunde
Stefaan Top, Ruim een eeuw VOLKSKUNDE (1888-2011)
Peter Jan Margry, Volkskunde in verandering – Reflecties bij een disciplinaire status quo

Artikels
Evert Vandeweghe, Feesten van nostalgie en vooruitgang: de representatie van het stedelijke landschap in Vlaamse provinciesteden 1837-1958
Hans Piena, Snoeien aan de wortels van de Nederlandse identiteit. Ontwikkeling en duiding van historiserend overschilderde meubels
Rik Pinxten en Karen François, Etnowiskunde: een maatschappelijke en wetenschappelijke keuze

Sporen
Theo Meder, Een plaats van wonderen – De artistieke verbeelding van Lourdes door twee hedendaagse regisseurs: Lourdes (2009) van Jessica Hausner en Une femme nommée Marie 2011) van Robert Hossein
Gilbert Huybens, Het liedhandschrift van Maria Anna Loeijens

Boekbesprekingen

Summaries

113de jaangang (2012) Nr. 2 (september)

Artikels
Willem Scheire, Geschiedschrijving van het evidente. Het verhaal van de koelkast
Pieter Verstraete, Naar een fluïde benadering van dovencultuur en dovengeschiedenis. Enkele reflecties over de rol van sportorganisaties voor doven in het ontstaan van een dovencultuur in België

Dossier ‘nieuwe’ Volkskunde
Leen Engelen, Erfgoed, efemera en memorabilia. De marge of het centrum?
Sophie Elpers, Tussen twijfel en vastberadenheid. Een bespiegeling over het veelnamenvak volkskunde vanuit Duits/Nederlands sperpectief
Marc Jacobs, A.V.E. Janus
Stijn Reijnders, De populaire verbeelding

Nieuw onderzoek
Herman Roodenburg, De ‘Nederlandsheid’ van Nederland. Een nieuw project aan het Meertens Instituut

Sporen
Gilbert Huybens, 7. Brussel, Koninklijke Bibliotheek, HS. II 3135

Call for papers
Alledaagse aspecten van de Eerste Wereldoorlog

Boekbesprekingen
Sebatian Scharte, Preuszisch – deutsch – belgisch. Nationale Erfahrung und Identität (Marcel Van den Berg)
Stefanie Knöll (red.), Narren – Masken – Karneval. Meisterwerke von Dürer bis Kubin aus der Düsseldorfer Graphiksammlung “Mensch und Tod” (Theo Fransen)
Klaus Ridder (Hg.), FASTNACHTSPIELE. Weltliches Schauspiel in literarischer und kulturellen Kontexten (Theo Fransen)
Sophie Balace en Alexandra De Poorter (red.), Tussen hemel en aarde. Sterven in de Middeleeuwen (Dirk Callewaert)
Wolfgang Brückner, e.a. (Hg.), Arbeitskreis Bild Druck Papier. Tagungsband Nürnberg 2009 (Alfons K.L.Thijs)
Wolfgang Brückner, e.a. (Hg.), Arbeitskreis Bild Druck Papier. Tagungsband Modena 2010 (Alfons K.L. Thijs)
Jean-Marie Doucet, Hubert d’Ardenne. Histoire d’une légende universelle (Walter Giraldo)
Tijdschrift voor mediageschiedenis Themanummer: Het filmbedrijf en de markt (Liesbet Depauw)
Maria Sieber, Faust und Mephisto an der Fasnacht. Ernstgemeinte Narrenschrift und psychologische Analyse (Theo Fransen)

Summaries

Personalia

113de jaargang (2012) Nr. 3 (december)

Inleiding
Jan Bleyen, Leen Beyers, Chris De Lauwer, De dood en de dingen

Artikels
Irene Stengs, Gedenken op de plek des onheils. Bermmonumenten als materiële uitdrukking van veranderende rouwcultuur
Davy Herremans en Wim De Clercq, De herinnering blijft. Memoria en materiële cultuur in de monastieke ruimte van Clairefontaine (B)
Josephine Hoegaerts, “Op ’t bloedig oorlogsveld, is ied’re man een held”. Hoe kinderen het slagveld verbeeldden en beleefden aan het eind van de negentiende eeuw.
Yvon van der Pijl, De prijs van de dood. Transnationalisering en commercialisering van Surinaams-Creoolse doodsrituelen

Essay
Albert van der Zeijden, Dilemma’s en vraagpunten met betrekking tot immaterieel erfgoed: Het voorbeeld Allerzielen – Reflecties van een cultural broker

Boekbesprekingen
Jan Bleyen, Doodgeboren. Een mondelinge geschiedenis van de rouw (Katrien Van Effelterre)
Meike Heessels, Bringing home the dead. Ritualizing cremation in the Netherlands (Albert van der Zeijden)
Peter Jan Margry en Christina Sánchez-Carretero (red.), Grassroots Memorials, The Politics of Memorializing Traumatic Death (Tony Oost)
Mirjam Klaassens, Final Places. Geographies of Death and Remembrance in the Netherlands (Tony Oost)
Rob Belemans, Katrijn D’hamers en Marc Jacobs (red.) Gelieve de familie te volgen: koffietafels in Vlaanderen (Stefaan Top)

Summaries

Personalia

Klankfragment 1: “Hun bloed, hun goed, hun leven”. Offerbereidheid uitgedrukt in termen van lichamelijkheid. E. Hiel en P. Benoit, ‘Het lied der Vlamingen’, in: J. De Bom (ed.), Keus van zangen voor de school en het leven. Antwerpen, 1890, p. 39.

114de jaargang (2013) Nr. 1 (april)

Artikels
Liselotte Sels, “Muzik ruhun gidasi | Muziek is voedsel voor de ziel” Etnografisch onderzoek naar het gebruik en de functies van Turkse volksmuziek in Gent
Korrie Melis en Floor Groefsema, Dansen voor de regio. Community organization op het Noord-Groningse platteland in de jaren 1960 en 1970

Sporen
Stefaan Top, Nogmaals bedankt, Jan!
Dirk Callewaert, Schriftelijke transcommunicatie: over hemelbrieven en tekstamuletten
Gilbert Huybens, 8. Brussel, Koninklijke Bibliotheek, Hs. II 3296

Recensies
Enzyklopädie des Märchens, deel 13 (Stefaan Top)
Michaela Fenske (red.), Alltag als Politik – Politik als Alltag (Sophie Elpers)
Gekleurd Verleden. Familie in oorlog (Luc Vandeweyer)
Nicky Langley, Elfde gebod (Stefaan Top)
Limburg Feest (Stefaan Top)
Rengenier C. Rittersma (ed.), Luxury in the Low Countries (Willem Frijhoff)
Jan Dirk Baetens e.a. (eds.), De kunst van het drinken (Barbara Baert)
Hester Dibbits e.a., Immaterieel erfgoed en volkscultuur (Werner van Hoof)
Frank Keersmaekers, Een gekruid verhaal (Paul Catteeuw)
Bernd-Christian Otto, Magie (Walter Giraldo)
Tradities (John Helsloot)
Mattijs van de Port, Ecstatic Encounters (Walter Giraldo)
Regina Bendix e.a. (eds.), Heritage Regimes and the State (Albert van der Zeijden)
Marita De Sterck, Beest in bed (Marcel van den Berg)
Jan Huyghe, Zeeman van de Westkust (Walter Giraldo)
Louise O Fresco, Hamburgers in het paradijs (Yves Segers)

Summaries
Personalia

114de jaargang (2013) Nr. 2 (september)

Artikels
Gábor Kozijn, Van volkscultuur naar immaterieel erfgoed. Een geschiedenis van de begrippen in de periode 1987 tot 2007 in Nederland
Jeroen Dewulf, Het pinksterverhaal van de Nederlandstalige slavin Sojourner Truth (ca. 1797-1883) – Een analyse vanuit contactstudies

Essay
Anne Marieke van der Wal, Een pijnlijk verleden, een onzekere toekomst. Levend erfgoed van het slavernijverleden in postapartheid Zuid-Afrika

Sporen
Walter Giraldo, Volksdevotie is emotie. Het ludieke aspect in similia similibus curantur
Paul Van Hauwermeiren, Voor geen chanterik peu. De metamorfose van een Bargoens drinklied

Call for papers

Recensies
Enzyklopädie des Märchens, deel 14, aflevering 1 en 2 (Stefaan Top)
Jan & Stijn Heyvaert, Beelden in het Pajottenland… en iets meer (Stefaan Top)
Yvonne Niekrenz, Rauschhafte Vergemeinschaftungen.
Eine Studie zum rheinischen Straßenkarneval (Theo Fransen)
Elisabeth Bruyneel e.a., Veel volk verwacht. Populaire muziekcultuur in Vlaams-Brabant sinds 1800 (Henri Vannop pen)
Paul Catteeuw, A Framework of Reference for Intercultural Competence (Katrijn D’hamers)
Thomas Coomans e.a. (eds.), Loci Sacri. Understanding Sacred Places (Hans Geybels)
Gust De Meyer, Homo ludens anno 2012 – Het leven is een spel (Marcel Van den Berg)
Gilbert Huybens, Who’s Who? De beelden op de gevel van het Leuvense Stadhuis (Stefaan Top)
Een maagd belaagd. 1300 jaar Heilige Gudula in 20 cultuurhistorische bijdragen. (Dirk Callewaert)
Marc Reynebeau, Katholiek Vlaanderen. Een beeldverhaal (Walter Giraldo)
Stefaan Top, Gildetradities – Een verhaal van beleving en herbeleving (Hans Geybels)
Staf Vos, Dans in België (1890-1940) (Cor Vanistendael)
Willem de Blécourt, Tales of magic, tales in print (Harlinda Lox)
Theo Meder, Avonturen en structuren (Stefaan Top)
Marinus A. van den Broek, Boeren, burgers en buitenlui spreekwoordelijk geportretteerd (Stefaan Top)

Summaries

Personalia

Klankfragment 2: “Marcheeren wij, in flinke rij, met stokken tot geweren. Wij hebben moed en willen goed ’t soldatenleven leren. Pif, paf! Ons mannen mikken wel. De vijand valt teneer. Pif paf! Maar ’t is plezierig spel, want ziet daar loopt hij weer. Al knallen de ballen, gevaar is er niet. En vriend en vijand schallen tezamen ’t zegelied”. ‘Jongens van ons land’, in: Receuil de chants patriotiques pour les écoles /Verzameling vaderlandsche schoolzangen. Brussel, z.j., p. 38-39.

Klankfragment 3: “Ziet, makkers, thans mijn bloed, voor vorst en vaderland tegoed”. Vooruitverwijzingen naar volwassen patriottische plichten. ‘Voor vorst en vaderland’, in: Verzameling vaderlandsche schoolgezangen, Brussel, z.j., p. 21-23.