THEMANUMMER 2025
Abraham Hans
Leven en werk van een vergeten volksverteller
Redactie – Editors – Redaktion – Rédaction:
Paul Catteeuw & Johan Verberckmoes
Dit themanummer richt de schijnwerpers op een haast vergeten reus van de Vlaamse literatuur. Beklijvende canonboeken heeft Abraham Hans niet nagelaten, maar tijdens zijn te korte leven heeft hij – naast Hendrik Conscience – met zijn Hanskes de Vlaamse jeugd leren lezen en de toeristische journalistiek op de rails gezet.
Maak kennis met een merkwaardige man die, omwille van zijn protestantse achtergrond, heel wat obstakels moest overwinnen om erkenning te krijgen, maar daarna opnieuw verdween in de nevelen van de tijd.
- Daniël Walraed & Paul Catteeuw – Een bio-bibliografische schets
- Deze bijdrage beschrijft het merkwaardige leven van Abraham Hans (1882-1939). Vanaf zijn geboorte in de protestantse Geuzenhoek (Sint-Maria-Horebeke) tot aan zijn dood in zijn villa in Knokke. Een leven vol journalistieke activiteiten en oorlogsverslaggeving, maar ook en vooral een leven van verhalen en feuilletons voor de Vlaamse jeugd.
- Peter Laroy – Abraham Hans en de benderomans
- Abraham Hans drukte met meeslepende romans over de roversbendes van Jan De Lichte, Baekelandt, Pollet en Nauwelaerts zijn stempel op een geliefd genre in volksliteratuur. Het thema zette Hans in zijn journalistieke werk ook op het spoor van de moderne misdaadverslaggeving.
- Kas Swerts – Baanbreker van het Vlaamse toerisme
- Bram Lambrecht (o.v.) – Schrijver met een missie
- Louise Ledegen – De Vlaamse stad verbeeld in Hans’ kinderboeken
- Rik Van Daele – Abraham Hans en Reinaert de Vos
- Abraham Hans maakte zoals enkelen van zijn tijdgenoten (o.a. Stijn Streuvels) een Reynaertbewerking. Hoewel er nauwelijks archiefmateriaal is overgeleverd en zelfs de uitgaven bijna niet meer te vinden zijn, proberen we het aantal drukken van de teksten en de context waarin ze zijn ontstaan te reconstrueren. We analyseren ook Hans’ bewerkingstechniek. Als we Hans’ Reynaertwerk beschouwen, dan is het duidelijk dat hij twee aparte teksten heeft geschreven. De eerste (Hans 1), Reinaert De Vos uit 1924, verscheen als Nr. 102 van de A. Hans Kinderbibliotheek en werd minstens tweemaal herdrukt. De tweede (Hans 2) is een zogenaamde jeugdroman uit 1926, die tijdens Hans’ leven nog een tweede druk beleefde, maar die later school is blijven maken.
- Paul Catteeuw – Sporen van Abraham Hans in Kontich
- Abraham Hans liet in Kontich niet enkel bewoningssporen achter. Je vindt zijn naam op verschillende plaatsen in het dorp en aan de hand daarvan proberen we een deeltje uit zijn leven te reconstrueren.
- Johanna Ferket – Historische verhalen
- Herman Janssens – Van Vlaamsche Filmkens naar Vlaamse Filmpjes
- De Vlaamse Filmpjes. zijn een rechtstreeks gevolg van de Hanskes. Ondertussen bestaan ze bijna honderd jaar als een gekende langlopende reeks korte verhalen voor de jeugd. Naast de bestaande literatuur kan de auteur steunen op het erg onvolledige redactiearchief, bewaard in de abdij van Averbode.
- Alex Vanneste – Abraham Hans en de Eerste Wereldoorlog
- Meer nog dan velen van onze landgenoten had ook Abraham Hans redenen om tijdens de Eerste Wereldoorlog samen met zijn familie na de Duitse inval naar Nederland te vluchten. Toch bleef hij volgen wat er in België gebeurde. Hij fietste vele kilometers af langs de rijksgrens en informeerde zich bij o.a. de talrijke Belgische vluchtelingen. Meer dan eens overschreed hij overigens de landsgrens illegaal. Hij versloeg de oorlogsgebeurtenissen in De Telegraaf, waardoor hij onrechtstreeks ook de Belgen informeerde, want Nederlandse kranten werden immers vrolijk naar België gesmokkeld. Hij was blijkbaar ook op de hoogte van het bescheiden artistiek leven van in Nederland verblijvende Belgen.
- Joke Smet en Maarten Meyer – Meester Hans, een inspiratiebron voor de fundamenten van onze school
- Als onderwijsinstelling maakt de A-HA School Kontich een bewuste keuze om de schrijver en onderwijzer Abraham Hans centraal te stellen in haar visie op kansrijk en kennisrijk lees- en schrijfonderwijs. Het is de betrachting van hete lerarenkorps om net zoals Abraham Hans met volksverheffing de liefde voor het geschreven woord door te geven aan zijn leerlingen.
- Stefaan Desodt – Gesprekken met nonkel Fons
- Fragmenten uit de dagboeken van Stef Desodt, onderwijzer, auteur en medewerker aan diverse magazines en weekbladen, zoals de Vlaamse Filmpjes, Zonneland, Zonnestraal, Zonnekind en Doremi tonen aan dat Norbertijn Daniël De Kesel – Nonkel Fons – een grote bewondering koesterde voor Abraham Hans. In het sporenverhaal ‘De afkeer en … de bewondering van Nonkel Fons voor Abraham Hans’ wordt ook verteld hoe de West-Vlaming onderwijzer werd en via het lezen van Hanskes de schrijfmicrobe te pakken kreeg.
Abraham Hans – Life and work of a forgotten storyteller
This special issue focuses on an almost forgotten giant of Flemish literature. Abraham Hans did not leave behind any memorable canonical books, but during his too short life he taught – as well as Hendrik Conscience did – Flemish children to read with his Hanskes, and he also put tourism journalism on the rails.
Meet a remarkable man who, because of his Protestant background, had to overcome many obstacles to gain recognition, but then disappeared again into the mists of time.
Abraham Hans – Leben und Werk eines vergessenen Volkserzählers
Dieses Sonderheft wirft ein Schlaglicht auf einen fast vergessenen Giganten der flämischen Literatur. Abraham Hans hat keine unvergesslichen kanonischen Bücher hinterlassen, aber während seines viel zu kurzen Lebens brachte er – ebenso wie Hendrik Conscience – flämischen Kindern mit seinen Hanskes das Lesen bei, und er setzte auch den Tourismusjournalismus in Gang.
Begegnen Sie einem merkwürdigen und bemerkenswerten Mann, der aufgrund seines protestantischen Hintergrunds viele Hindernisse überwinden musste, um Anerkennung zu erlangen, aber dann wieder im Nebel der Zeit verschwand.
Abraham Hans – La vie et l’œuvre d’un conteur populaire oublié
Ce numéro thématique met en lumière un géant presque oublié de la littérature flamande. Abraham Hans n’a pas laissé d’ouvrages canoniques mémorables, mais au cours de sa trop courte vie, il a appris à lire aux enfants flamands avec ses Hanskes, tout comme Hendrik Conscience, et il a également lancé le journalisme touristique.
Faites la connaissance d’un homme remarquable qui, en raison de ses origines protestantes, a dû surmonter de nombreux obstacles pour être reconnu, mais qui a ensuite disparu dans la nuit des temps.